Fai xa tempo que non compartimos aquí os retos que os/as pementeiros/as van resolvendo. A verdade é que neste trimestre houbo bastantes cousas que contar e parece que fomos deixando atrás os retos, pero aínda que non os poñamos aquí, non quere dicir que non lle demos a mesma importancia de sempre ou que non nos guste resolvelos coma antes, o fundamental é que se van resolvendo e que, como consecuencia imos aprendendo moitas cousas sobre as aves.
Un dos retos máis interesantes foi o relacionado co "segredo do tucán". Irea, Aileen, Mateo Lobato, Antía, Leo e Noel investigaron e descubriron que o tucán é capaz de regular a súa temperatura gracias ao seu peteiro. Ese peteiro tan grande en proporción ao tamaño do corpo sempre chamou a atención dos ornitólogos e resulta que ten unha función moi importante xa que cando a temperatura corporal do tucán sube moito, o peteiro "absorbe" ese calor facendo así que o corpo se enfríe. Polo tanto o peteiro serve para regular a temperatura do corpo.
Carmen fixo unha viaxe a Madrid e trouxo moitas fotos de aves que estivo vendo e moitas historias que contar. Estaba ansiosa por contarnos as aves que viu e emocionada mostrándonos na pantalla todas as fotos. Unha das aves que máis chamou a atención na Pementeira foi un pato moi bonito que tiña o pescozo de cor entre verde aguamarina e azul intenso, así que de aquí saiu un reto que consistía en averiguar o nome deste fermoso pato de cores vibrantes.
Aileen e Irea resolveron o enigma e contáronos que ese bonito pato se chama Ánade Real. Para ver as imaxes, Irea fixo a búsqueda en internet.
E Marco tamén quixo compartir connosco a súa viaxe, en compañía de Lara, a súa irmá pequena, para ver un montón de aves entre elas uns impresionantes pavos reais que nos deixaron abraiados/as pola súa beleza. A verdade é que son unas aves espectaculares. Marco estaba cheo de emoción contándonos todos os paxaros que viron.
Outro reto que costou resolver, a pesar de que penso que era relativamente sinxelo, foi averiguar como lle chamaron aos pingüíns os primeiros expedicionarios europeos que os viron nunha das súas viaxes, un nome que lles puxeron precisamente porque a maneira de camiñar tan peculiar e graciosa destas aves lles pareceu divertida. Finalmente só Marco trouxo a resposta: chamáronlle "paxaros bobos".
A ave Fénix sempre nos chamou a atención porque, como todos os seres mitolóxicos, encerra segredos, poderes máxicos e historias cargadas de emocións poderosas. Sabíamos que esta ave se consumía entre chamas e das súas cinzas nacía unha nova ave Fénix, por iso é un símbolo de vida, de renacemento, de superación. O reto, nesta ocasión, era averiguar cada cantos anos lle sucedía esto, cada cantos anos a Ave Fénix se consumía entre o lume para volver a renacer de novo. E Antía foi a única pementeira que investigou e nos contou que isto sucedía cada 500 anos.
E despois da mitoloxía, que sempre nos encanta, volvemos ao mundo real e quixemos averiguar cal é a ave que se considera a máis perigosa do mundo. Os pementeiros e pementeiras tiñan metido na cabeza que é o picozapato, porque Maia nos contou nunha ocasión que é a ave que máis medo dá, polo sonido que fai co pico, que recorda a unha metralleta, e por iso dá medo, pero realmente é un ave solitaria e independente que non soe entrar en contacto cos seres humanos e non é especialmente agresiva. Así que era o momento de averiguar cal é a ave que sí pode ser realmente perigosa se entra en contacto coas persoas.
África e Aileen resolveron este reto e averiguaron que é casuario.
María Basadre, que se achegou ao cole para contarlles aos nenos/as a súa experiencia en Honduras, da man da ONG Oxfam Intermón, con grupos de mulleres en comunidades desfavorecidas que intentan saír adiante traballando a terra e dando un impulso socio-económico ao seu entorno, tamén quixo plantexar un reto aos nenos e nenas de infantil. A súa proposta foi que averiguaran cal é a ave nacional de Honduras. A pementeira Aileen trouxo a resposta: o guacamayo escarlata, Ara Macao. Un ave verdadeiramente fermosa cunhas cores intensas, vermello, azul e amarelo, que nos deixan atónitos.
Cando lemos contos na aula, sempre prestamos atención ás ilustracións para descubrir cousas novas que, ao mellor, non se especifican no texto. Temos un montón de libros de consulta e de relatos moi interesantes que nos descubren aves que non coñecíamos. Por exemplo nun conto titulado Amani vimos uns paxariños subidos no lombo dos hipopótamos. De aí xurdeu un novo reto, averiguar como se chaman os paxariños que lle quitan os parásitos aos hipopótamos (ou outros animais) e, tamén, lles falei de que hai outros paxariños que lle limpan os dentes aos cocodrilos.
Irea, Mateo Lobato e Aileen averiguaron que eses paxariños se chaman picabueyes.
África investigou sobre os "dentistas" dos cocodrilos e contounos que se chaman Pluviais ou Chorlitos exipcios. Entón aproveitamos para reflexionar que queremos dicir cando utilizamos a expresión "cabeza de chorlito" para definir a unha persoa.
Irea tamén buscou o nome doutro paxaro que saía no conto de Amani e noutros relatos sobre África. A súa investigación foi productiva, aínda que se desviou un pouco no mapa. Irea buscou partindo das características visibles do paxaro e cando atopou ao jabirú, ou garzón soldado, recoñeceu nel á ave do conto. Certamente son moi similares porque son "parentes", pero o garzón soldado e americano, vive en Brasil, e non en África. O paxaro que aparecía no libro de Amani era o marabú. Unha vez máis descubrimos cousas novas e aprendemos un montón aínda que a investigación non correspondera totalmente coa pregunta formulada. Imos aprendendo a sacar aprendizaxes dos erros, e iso é fantástico porque os retos van xurdindo de maneira espontánea e casual e algunhas respostas inexactas poden darnos un novo camiño de investigación. Non son unha competición, nin un exame, son portas abertas a novas aprendizaxes coa idea de que os nenos e nenas sexan os protagonistas e se vaian habituando a buscar información, a ser responsables, a desenvolver unha motivación intrínseca, a potenciar a memoria e a xerar conexións entre diferentes contidos.
E xa o último reto que vos contamos hoxe ten moito que ver coa ecoloxía, co respecto aos entornos naturais e o coidado dos diferentes seres vivos que se desenvolven nese entorno. Co Proxecto Plumas, na aula empregamos moito unha páxina web chamada SEO Birdlife, a web da Sociedade Española de Ornitoloxía. Nela podemos ver multitude de aves, coñecer as súas características e ata escoitar o seu canto. Cada ano organizan un concurso para determinar cal é a AVE DO ANO co fin de fomentar a protección de aves que se atopan en situación de vulnerabilidade ou perigo de extinción. O reto, pois, foi averiguar cal é a ave do ano 2025.
Irea, Indira, Noel e Aileen investigaron e descubriron que a ave do ano 2025 é TREPARRISCOS ou "paxaro bolboreta", un pequeno paxariño que trepa polas rocas con moita habilidade e que cando extende as súas ás de cor vermella e se bota a voar de xeito ondulante parece unha bolboreta.
Xa falando doutra cousa, aproveito esta entrada para mostrarvos que os pementos de Herbón que plantamos fai unhas semanas entre os nenos e nenas da Sementeira e os da pementeira, están empezando a brotar e algúns xa están collendo altura. Dentro de pouco xa poderemos transpantalos á horta.
E, por suposto, entre retos e diferentes actividades sempre nos queda algún tempo para xogar e ler libros moi interesantes.
